#WstydźSię! Wyjątkowa książka Jona Ronsona o w księgarniach
już 11 kwietnia!
Jon Roson lubi mierzyć się z trudnymi i intrygującymi
tematami; zgłębia je empirycznie, zawsze chce doświadczyć choćby części tego,
czego doświadczyli – lub wciąż doświadczają – opisywani przez niego ludzie.
Podróżuje po świecie, przeprowadza wywiady, dociera do źródeł, bierze udział w
niecodziennych wydarzeniach, osobliwych kursach i dziwnych eksperymentach. Nie
boi się konfrontacji z tym, co większość z nas zapewne przerażałoby, budziło
opór, a co najmniej, zażenowanie. Dzięki temu – i dzięki lekkiej, przyprawionej
ironią, dystansem i poczuciem humoru narracji Ronsona – mamy możliwość poznania
zagadnień niezwykle ciekawych, intrygujących, a wręcz niepokojących; słowem:
takich, o które chcielibyśmy, ale wstydzimy się zapytać.
I to właśnie wstyd jest tematem najnowszej książki autora, obecnego
od wielu lat na listach bestsellerów Jona Ronsona. „#WstydźSię!” to wciągająca
i błyskotliwa opowieść o jednej z najbardziej niedocenianych sił rządzących
światem: o wstydzie.
Okazuje się bowiem, że dzięki internetowi publiczne
zawstydzanie – dawna metoda przywoływania do porządku niepokornych, przestępców
i wichrzycieli – przeżywa dziś renesans. Staje się nową metodą wymierzania
sprawiedliwości. Karzącą ręką ludowej demokracji. Cyfrową wersją
średniowiecznego pręgierza.
Oto dzięki internetowi milcząca większość w końcu doszła do
głosu. Jest bezlitosna w wytykaniu innym błędów. Tworzy definicje normalności,
rujnując życie innym. Używa wstydu jako formy społecznej kontroli. Niestety, do
tej większości zaliczamy się i my. To my, broniąc bastionu swojego najbliższego
świata, przekonań, poglądów, sposobu życia – zawstydzamy innych. A
najsilniejszy wiatr czujemy w naszych żaglach wówczas, gdy robimy to z wspólnie
innymi, biorąc udział w zbiorowym linczu; korzystamy z mediów społecznościowych
i komentarzy pod artykułami jak z pudła rezonansowego, wzmacniającego jedyny
słuszny pogląd – nasz, a zarazem taki jak wszystkich innych nam podobnych.
Przez ostatnie trzy lata Jon Ronson podróżował po świecie,
spotykając się z ludźmi, którzy zostali publicznie napiętnowani. To ludzie tacy
jak my. Ludzie, którzy opublikowali w mediach społecznościowych kiepski żart
albo popełnili jakiś błąd, wykonując swoją pracę. Kiedy ich wykroczenie zostało
ujawnione, wściekły tłum rzucił im się do gardeł – byli wyszydzani, odsądzani
od czci i wiary, czasem nawet zwalniani z pracy.
Dzięki staraniom Ronsona poznamy Jonaha Lehrera, autora
książek popularnonaukowych i motywacyjnych, ze zdemaskowaną skłonnością do
konfabulacji, który w wyniku internetowego linczu stracił całą swoją reputację;
historię Justine Sacco, która przez swój nieprzemyślany i źle zrozumiany tweet,
straciła pracę i widoki na przyszłość. Przeniesiemy się w mroki dziejów i
poznamy, jak i po co dawniej zawstydzano ludzi. Będziemy się starali zrozumieć
tzw. „psychologię tłumu”. Poznamy przypadki, w których „mądre” zawstydzanie odniosło
pozytywny skutek: pozwoliło jego ofiarom rozliczyć się z przeszłością i wieść
normalne życie. Spotkamy również ludzi, których trudno, a wręcz nie można
zawstydzić (czy aby na pewno?) – trafimy na plan filmu pornograficznego. To
tylko niektóre z wątków, jakie znajdziemy we „#WstydźSię!” Ronsona.
Wiele z historii opowiedzianych w tej książce kończy się
dobrze. Ale sporo z nich – tragicznie. Warto je poznać i zastanowić się nad
sobą. Jon Ronson szczerze i wprost opowiada o naszym współczesnym życiu;
uświadamia nam też, jak przerażającą rolę odgrywamy w zbierającej coraz większe
żniwo wojnie wypowiedzianej ludzkim słabościom.
Książkę można kupić: bit.ly/wstydzsie